Hewler’de KDP denetimindeki Engizisyon uygulamalar -1

HABER MERKEZİ-  Halkı susturmak ve bastırmak için gözaltına aldığı ve tutukladığı  kişilere karşı insanlık dışı uygulamalarla son dönemde gündemde olan  KDP’nin yargı sistemini, özellikle  Hewler’deki  sorgu ve yargı işlemlerinin nasıl uygulandığını, tutukluların gördüğü ağır işkenceler, Sorguda olanların  yargılanmak için yıllarca nasıl sıra beklediğini, para karşılığında sorgucuları, savcıları, mahkeme heyetini satın alan rüşvet şebekelerini nasıl çalıştığını yani özcesi KDP’nin yargı sistemini engizisyonu cilalayıp güncele ve bölgeye nasıl taşıdığını gözler önüne sereceğiz.

Hazırladığımız dosyamızın birinci bölümünde Ortaçağ Avrupası’nın belki de en büyük kara lekesi olan ve işkencenin her türlüsünün kullanıldığı engizisyon mahkemelerinin tarihçesini, KDP yargı sisteminin engizisyon mahkemelerinden ilham alarak tarihte yaşanan bu insanlık dışı uygulamaların ne yazık ki tarihte kalmadığını  Hewler asayişinde, bölgesel hükümetin yasalar ve kanunların sadece kağıt üzerinde olduğu her şeyin keyfi, kişilerin tasarrufuna ve KDP’nin istemine göre işlediğini somut bir şekilde araştırmalarımız sonucunda ortaya koyduk.

İNSANLIK TARİHİNİN EN ACIMASIZ YARGI SİSTEMİ

Engizisyon sistemi, Katolik Kilisesine bağlı bir yargılama biçimidir. Ortaçağ Engizisyonu, Valdensesler ile Katharlar’ın kurulu düzeni sarsan öğretiler yaymaya başlamaları üzerine, 1231’de Papa IX. Gregorius tarafından kuruldu. Kendi içinde 1184-1230 ortaçağ Engizisyon sistemi, 1478-1834 İspanyol Engizisyonu , 1536-1821 Portekiz Engizisyonu ve 1542-1860 Roma Engisizyonu biçiminde kategorileştirilmektedir.  Sorguda itiraf etirme ve  itirafla ruhun kurtarılmasına, doğru yolu bulmasına dayandığı için  bu sistemde işkence meşrudur. Sistemde işkence en az dört hakimin hazır bulunması ile ‘podesta’ nın oturma odasında yapılmaktadır. İspanyol Engizisyon Mahkemesinde,  kişinin itiraf etmesi için  ne ile suçlandığı konusunda kendisine bilgi verilmesine yasak uygulanmıştır. Sorgulanan kişiler yargılanmak için aylarca yada yıllarca sıra beklemişlerdir. Üç ayrı zaman diliminde  işkenceli sorgulanma ile kişilerin  itiraf etmesi istenmiştir. Kişiler sorgulandıktan sonra bir dahaki  sorguya kadar  hücreye konulmuşlardır. Üç sorgu sonunda  kişinin savunmasını hazırlama ve kendisine karşı tanıklık yapanları öğrenme şansı olmuştur. Ortaçağ’da Engizisyon mahkemelerinde işkence 1252’de başlamış, 1816’da kilise tarafından kaldırılmış olsa da kendi siyasi erkini ve lüks yaşamını korumak adına bir çok otorite için ilham kaynağı olmaya devam etmektedir.

ENGİZİSYON MAHKEMELERİ KDP’ NİN İLHAM KAYNAĞI

1789 Fransız Devrimi’nden sonra yayınlanan “İnsan ve Yurttaş Hakları Beyannamesi’nde her türlü kötü muamele ve sert davranış yasaklanmış olsa da değişen otoritelerin niteliği sorgu, yargı ve  sanık haklarına yansımaları yer yer değişmektedir. Her otorite kendi karakterine göre sorgu sistemi dizayn eder, yargılanma yapar  ve hapishane rejimi oluşturur. Bu nedenle yüzlerce yıl özgürlük ve daha insani koşullarda yaşamak için mücedele eden,büyük bedeller ödeyen  Kürdistan halkının en büyük talihsizliklerinden biri bu alanda yaşananlardır. Kürdistan halkı tarih boyunca redettiği ne kadar kötü uygulama, yıkmak istediği sisteme ait ne kadar zülüm üreten mekanizma varsa, daha kötüsüne, tahripkar olanına ve çürüten biçimine muhatap olmaktadır. Gittikçe  yıkılan sömürgeci sistemin daha çarpık bir kopyası biçiminde KDP’nin yargı sisteminde hayat bulanlar en belirgin olarak sorgu, yargılanma ve cezaevlerindeki  uygulamalarda somutlaşmaktadır. KDP’nin yargı sisteminde hayat  bulan uygulamalar sadece yıkılan sömürgeciliğin çarpık bir temelde yeniden inşası değil, aynı zamanda orta çağın ve Engizisyonun günümüze taşınmasıdır. Bu durumu anlamak için somut uygulamalara bakmak yeterlidir.

Güney Kürdistan’da sorgu biçiminden, yargılama aşamaları ve hapishane uygulamalarına kadar her alanda çağdışı  uygulamalar hayat bulmaktadır.  KDP denetimindeki bölgelerde gözaltına alınan kişilerin suçları ne olursa olsun, yakalandığı yerlerde bir kaç gün tutulduktan sonra Hewler’deki genel asayişe  götürüldüğü, diğer yerlerde sorgulardan sonuç alınmayınca Hewler’deki genel asayişte KDP eliyle terbiye edilmeye çalışıldığı ve her türlü sorgu biçiminin burada uygulandığı iddia edildi. Tüm kanun ve yasaların sadece kağıt üzerinde kaldığı, İnsan hakları, hukuk ve demokrasi alanında toplumu ortaçağ karanlığına sürükleyen bir çok uygulamanın burada hayat bulduğu ve uygulandığı  bilgisine ulaşıldı.

Devam Edecek…

KAYNAK: Bawer Agir/Kürdistan Stratejik Araştırmalar Merkezi